પ્રેતનગરીના પ્રવાસે
સામત લોખીલ ની મુખ્યત્વે બે વાર્તા ગુજરાત માં પ્રખ્યાત છે બંને વાર્તા આ પ્રમાણે છે
-
મોરબી ની બાજુ મા ચાવડાસર ગામ જે આખુ આહિરો નુ જ ગામ હતુ જે સુખ સર્મુધ્ધી થી ભરપુર હતુ જેની ર્કિતી ચારે તરફ ફેલાયેલ હતી એક દિવસ ની વાત છે ચોમાસા નો સમય અને મેધરાજ પણ મહેર થયા ગામ નુ તળાવ ભરાણુ ત્યારે એવો રીવાજ હતો કે ગામ નુ તળાવ ભરાય ત્યારે લોકો તળાવને કાઠે ઉત્સવ ઉજવતા અને મેધરાજા ને નિવેધ ધરતા આ વખતે બધા લોકોએ નક્કી કરીયુ કે મોરબી ના બાદશાહ સુબાને પણ આમંત્રણ આપવુ અને બધા નક્કી કરેલ સમયે આવી ગયા સાથે મોરબી નુ કટક પણ સુબા ની સાથે આવી ગયુ ઉત્સવ ની ખુબ ધામ ધુમ થી ઉજવણી કરી તેમા બન્યું એવુ કે આયરાણીયુ સોળે સણગાર સજીને આવેલ તેમનુ આવુ રૂપ જોયને બાદશાહ સુબો મોહી ગયો અને ગામ ના આગેવાન ને વાત કરી કે આમાથી એક દિકરી ને મારી સાથે પરણાવો પણ આ તો આહિર કુળ જેને પોતાના જીવ કરતા ઈજજત વાલી હોય સૂબાને ના પાડી દેવા મા આવી એ તો નહીં જ બને અને સુબો ક્રોધે ભરાઈ ને કહે તો યુધ્ધ માટે તૈયાર રહેજો બે દિવસની અવધી આપી ને ચાલ્યો ગયો આબાજુ આહિરો વિચાર મા પડી
ગયા કે આપણુ આ મોરબી ની ફોજ સામુ શુ ગજુ અટલે બધાએ આહિર કુળની ઈજજત સાચવવા માટે નક્કી કરીયુ કે પહેલા ગામ ની તમામ ધન સંમપ્તી ભેગી કરી ને એક ઘટાદાર વુક્ષ નિચ્ચે દાટી દયે પછી ગામની તમામ બેનુ દિકરીયુ વવારૂ તેમજ નાના બાળકો ને આપણા હાથે જ પ્રભુ પાસે મોકલીદયે પછી આપણે બધાજ મોરબી ના સુબા સાથે છેલ્લા શ્વાસ સુધી લડી લેવુ છે બાકી આપણી ઈજ્જત નથી ખોવી
આપેલ અવધી ને સમયે મોરબી નુ કટક ચાવડાસર ના પાધર મા આવી ચડીયુ બુંગીયા ઢોલ વાગ્યા ને ધીગાણુ મડાણુ જેમા તમામ આહિરો એ ઈજ્જતને ખાતર પોતાના પ્રાણ હોમી દીધા પછી સુબાને એમ કે હવે મારી મરજી મુજબની સ્ત્રી ઓ સાથે લગન કરીશ પણ ગામમા જયને જોવે છે તો આખુ ગામ શાંત છે એક એક ડેલી ખોલી ને જોવે છે તો નાના બાળકોને સ્ત્રી ઓની લાશો સિવાય કોઈ નથી દેખાતુ ગામ આખુ ચિર નિંદ્રા મા પોઢી ગયુ છે સીવાય મુગા પશુ પક્ષી ઓ આ ચિત્ર જોઈને બાદશાહ નુ હદય દ્રવિ ઉઢીયુ ને એટલુ જ બોલ્યો વાહ આહિરો વાહ આહિરો તે પછી કયારે બાદશાહે આહિરો ઉપર કુળી નજર નથી કરી પણ આ ગામ મા કોઈ રહેવા ન આવવાને કારણે આખુ ગામ ઉજડ અને વેરાણ બની ગયુ આ વાત ને વરસો વિતી ગયા એક વખત ની વાત છે તે સમય મા સામત લોખીલ સર્મુધ્ધ માણસ તે જરૂત મંદો ને પૈસાટકાની મદદ કરતા એક દિવસ સામત લોખીલ પોતાના મિત્ર અરજણ ડાંગરને આપેલ મુળી લેવા જતા હતા ત્યારે ભુલ થી ચાવડાસર ના પધર મા આવી ચડીયા રાત નો સમય એમાય પાછી કળી ચૌદશ સામત લોખીલ ને વિચાર આવ્યો કે રાત વાસો આ ગામ મા કરીને સવારમા પસો મારગ ગોતીને આગળ વધીશ ગામ મા કોઈ દેખાતુ નથી અટલે એક ડેલીએ જયને ડેલી ખખડાવી અંદર થી એક સ્ત્રી પોતાના નાના બાળક સાથે આવે છેને ડેલી ખોલે છે સામત લોખીલ ને આવકારો આપ્યો ઓશરી મા ઢોલીયો ઢારી દિધો પાણી આપીને ખબર અતંર પુછીયા સામત લોખીલ કે બેન હુ મારા મિત્ર ને ઘરે જતો હતો પણ રાત ના અંધારામાં મારગ ભુલી જવાથી આ ગામ આવી ગયો છુ મારે રાત વાસો કરવો છે બેન કહે વાંધો નહી ભાઈ આ તમારૂ જ ઘર સમજીને નિરાતે વાળુ પાણી કરીને ઉંઘી જજો
સામત લોખીલ વાળુ પાણી કરીને ઢોલીયે બેઠા પછી કે બેન આ મારી પાસે મુળી છે તે અંદર સાચવીને મુકી દો સવારે મને પાછી આપજો વાતુ કરતા કરતા આખા દિવસ ના થાક કારણે ઉંઘી ગયા સવારે ઉઠી ને જુવે છે તો ત્યાં નથી ગામ કે નથી કોઈ ડેલી પોતે જમીન ઉપર સુતા છે ઘડીક તો એમ થયુ કે સપનુ હસે પણ પછી પાસો વિચાર આવ્યો કે ના સપનુ તો નથી જ કેમ કે મે આપેલ પૈસા નથી કાયક તો ધટના બની છે અહી આમ વિચારીને આગળનો પ્રવાસ ચાલુ કરીયો બપોરે નારાયણ ભાઈ ને ઘરે પહોચી ગયા ત્યાં બપોરા કરીને બને ભાઈ બંધો વાતુએ ચડીયા પણ સામત લોખીલ નિ ઉદાસી ને પારખીને નારણ ભાઈ બોલ્યા ભાઈ આજ તારા ચેહરામા પહેલા જેવુ તેજ નથી જે હોય તે મને કહે નહિતર તને મારા સમ છે સામત લોખીલે બધી વાત કરી આવી ઘટના રસ્તા મા બની અટલે નારણ ભાઈ કે ભાઈ ભગવાન મુરલીધરની ક્રુપા હસે અટલે જ તમે જીવતા છો બાકી ત્યાં થી કોઈ જીવતુ પાછુ આવતુ નથી ત્યા દર કાળીચોદશે ભુત નગરી બને છે પછી સામત લોખીલ કહે તો મારી મુળીનુ છુ જે મે એ બેનને સાચવવા આપેલ નારણ ભાઈ કે તમારી મુળી તમને પાછી મળશે તેના માટે તમારે આવતી કાળીચૌદશ ની રાહ જોવી પડશે જો તમારામા હિમત હોય તો આવતી કાળી ચૌદશે તે ગામમા જયને તમારી મુળી પાછી લય આવજો
વરસ ને જતા કયા વાર લાગે છે આખરે એ દિવસ નજીક આવી ગયો સામત લોખીલે ચાવડાસર જવાની તૈયારી કરી મન મા ને મન મા બોલતા જતા હતા કે આજ તો ભુતોને પડકારીને મારી મુળી પાછી નો લાવુ તો હુ આહિરના પેટ નો ન હોય અને આમ વિચાર માને વિચાર મા ચાવડાસર ગામ આવી ગયુ બરોબર રાતનો સમય જોયુ તો આખુ ગામ સોળેકળા એ ખીલી ઉઠીયુ હતુ ગામ મા દાખલ થયા જે ધરે મુળી સાચવવા આપેલ તે ડેલીએ જયને ડેલી ખખડાવી તે જ બેને ડેલી ખોલી ને આવકારો આપ્યો સામત લોખીલ કે બેન મે તમને મારી મુળી સાચવવા આપેલ તે મને પાછી આપો હુ તે લેવા આવ્યો છુ અટલે બેને પટારામા રાખેલ મુળી કાઢીને સામત લોખીલને આપી આ બાજુ સામત લોખીલ ની મુળી મળી ગય અટલે તે રાજી થતા થતા હાલતા થયા પણ ગામની બે ત્રણ બેનુ દિકરીયુ એ સામત લોખીલ ના ઘોડા ની લગામ જાલીને ઉભા રાખ્યા કે ભાઈ ઉભો રે તને ખબર હતી છતા તુ આ ગામમાં પાછો આવ્યો હવે તારો જેવો વિર મરદ મુશાળો આ ગામમા આવતા કદાચ વરસો નિકળી જાયને કદાચ કોઈ ન પણ આવે અમરૂ એક કામ કર અમને આ ભુતળીયુ બની ભટકવુ નથી ગમતુ અમારો ઉધાર કર મારા વિહામા
સામત લોખીલ કે બેન હુ શુ તમારી મદદ કરૂ અટલે ગામની સ્ત્રી ઓ કહે આ ગામના સિમાળે એક ઘટાદાર ઝાડ છે તેની નિચે ગામની મુડી દાટેલ છે તે મુડી કાઢીને અહીંયા ભાગવત સપ્તાહ નુ આયોજન કરને અમને પ્રેત યોની માથી મુકત કરાવ અમારી આતમાને સતગતી મળી જશે સામત લોખીલે વચન આપ્યુ કે હુ સારામ સારા વિદ્ધવાનો દુવારા અહી ભાગવત સપ્તાહ નુ આયોજન કરીશ અને ગામની તમામ મુળી તેમા તેમજ ગામના નવા વિકાસ માટે વાપરીશ એટલુજ નહી અને સૌવ થી પહેલા હુ આ ગામમા મારૂ મકાન બનાવીને રહેવા આવીશ અને નક્કી કરેલ સમયે સપ્તાહ નુ આયોજન કરીને એક આહિર સામત લોખીલ આખા આહિરના ગામને પ્રેત યોની માથી મુકત કરાવેલ
-
આજે મારે વાત કરવી છે ભુતળાવ ને પણ સત ગતિ આપે એવા વિર પુરુષ આહિર સામત બાપા લોખીલ ની. મીત્રો આ વાત કેટલા સમય પહેલા ની છે તે તો મને નથી ખબર પણ મે ઘણા બધા કલાકરો તેમજ મારા દાદા દાદી ને મુખે થી સાભળેલ છે, જે હુ અહીં મારી કાલીઘેલી ભાષા મા તમારી સમક્ષ રજુ કરૂ છુ.
વાત કાયક આમ હતી મોરબી ની બાજુ મા ચાવડાસર ગામ જે આખુ આહિરો નુ જ ગામ હતુ, જે સુખ સર્મુધ્ધી થી ભરપુર હતુ, જેની ર્કિતી ચારે તરફ ફેલાયેલ હતી. એક દિવસ ની વાત છે, ચોમાસા નો સમય અને મેધરાજ પણ મહેર થયા. ગામ નુ તળાવ ભરાણુ. ત્યારે એવો રીવાજ હતો કે, ગામ નુ તળાવ ભરાય ત્યારે લોકો તળાવને કાઠે ઉત્સવ ઉજવતા અને મેધરાજા ને નિવેધ ધરતા.
આ વખતે બધા લોકોએ નક્કી કરીયુ કે, મોરબી ના બાદશાહ સુબાને પણ આમંત્રણ આપવુ અને બધા નક્કી કરેલ સમયે આવી ગયા, સાથે મોરબી નુ કટક પણ સુબા ની સાથે આવી ગયુ. ઉત્સવ ની ખુબ ધામ ધુમ થી ઉજવણી કરી. તેમા બન્યું એવુ કે, આયરાણીયુ સોળે સણગાર સજીને આવેલ તેમનુ આવુ રૂપ જોયને બાદશાહ સુબો મોહી ગયો અને ગામ ના આગેવાન ને વાત કરી કે, આમાથી એક દિકરી ને મારી સાથે પરણાવો.
પણ આ તો આહિર કુળ જેને પોતાના જીવ કરતા ઈજજત વાલી હોય. સૂબાને ના પાડી દેવા મા આવી. સુબો ક્રોધે ભરાઈ ને કહે તો યુ ધ ટે તૈયાર રહેજો. બે દિવસની અવધી આપી ને ચાલ્યો ગયો. આબાજુ આહિરો વિચાર મા પડી ગયા કે આપણુ આ મોરબી ની ફોજ સામુ શુ ગજુ.
અટલે બધાએ આહિર કુળની ઈજજત સાચવવા માટે નક્કી કરીયુ કે, પહેલા ગામ ની તમામ ધન સંમપ્તી ભેગી કરી ને એક ઘટાદાર વુક્ષ નિચ્ચે દાટી દયે પછી ગામની તમામ બેનુ દિકરીયુ વવારૂ તેમજ નાના બાળકો ને આપણા હાથે જ પ્રભુ પાસે મોકલીદયે. પછી આપણે બધાજ મોરબી ના સુબા સાથે છેલ્લા શ્વાસ સુધીલ ડીલેવુ છે, બાકી આપણી ઈજ્જત નથી ખોવી.
આપેલ અવધી ને સમયે મોરબી નુ કટક ચાવડાસર ના પાધર મા આવી ચડીયુ. બુંગીયા ઢોલ વાગ્યા ને ધીગાણુ મડાણુ જેમા તમામ આહિરો એ ઈજ્જતને ખાતર પોતાના પ્રાણ હોમી દીધા. સુબાને એમ કે હવે મારી મરજી મુજબની સ્ત્રી ઓ સાથે લગન કરીશ, પણ ગામમા જયને જોવે છે તો આખુ ગામ શાંત છે. એક એક ડેલી ખોલી ને જોવે છે તો નાના બાળકોને સ્ત્રી ઓની લાશો સિવાય કોઈ નથી દેખાતુ. ગામ આખુ ચિર નિંદ્રા મા પોઢી ગયુ છે, સીવાય મુગા પશુ પક્ષી ઓ.
આ ચિત્ર જોઈને બાદશાહ નુ હદય દ્રવિ ઉઢીયુ ને એટલુ જ બોલ્યો – વાહ આહિરો વાહ આહિરો. તે પછી કયારે બાદશાહે આહિરો ઉપર કુળી નજર નથી કરી. પણ આ ગામ મા કોઈ રહેવા ન આવવાને કારણે આખુ ગામ ઉજડ અને વેરાણ બની ગયુ. આ વાત ને વરસો વિતી ગયા.
એક વખત ની વાત છે તે સમય મા સામત લોખીલ સર્મુધ્ધ માણસ તે જરૂત મંદો ને પૈસાટકાની મદદ કરતા. એક દિવસ સામત લોખીલ પોતાના મિત્ર અરજણ ડાંગરને આપેલ મુળી લેવા જતા હતા ત્યારે ભુલ થી ચાવડાસર ના પધર મા આવી ચડીયા. રાત નો સમય એમાય પાછી કળી ચૌદશ સામત લોખીલ ને વિચાર આવ્યો કે, રાત વાસો આ ગામ મા કરીને સવારમા પસો મારગ ગોતીને આગળ વધીશ.
ગામ મા કોઈ દેખાતુ નથી અટલે એક ડેલીએ જયને ડેલી ખખડાવી. અંદર થી એક સ્ત્રી પોતાના નાના બાળક સાથે આવે છેને ડેલી ખોલે છે. સામત લોખીલ ને આવકારો આપ્યો. ઓશરી મા ઢોલીયો ઢારી દિધો. પાણી આપીને ખબર અતંર પુછીયા. સામત લોખીલ કે, બેન હુ મારા મિત્ર ને ઘરે જતો હતો પણ રાત ના અંધારામાં મારગ ભુલી જવાથી આ ગામ આવી ગયો છુ. મારે રાત વાસો કરવો છે. બેન કહે વાંધો નહી ભાઈ આ તમારૂ જ ઘર સમજીને નિરાતે વારૂ પાણી કરીને ઉંઘી જજો.
સામત લોખીલ વાળુ પાણી કરીને ઢોલીયે બેઠા પછી કે બેન આ મારી પાસે મુળી છે, તે અંદર સાચવીને મુકી દો સવારે મને પાછી આપજો. વાતુ કરતા કરતા આખા દિવસ ના થાક કારણે ઉંઘી ગયા. સવારે ઉઠી ને જુવે છે તો ત્યાં નથી ગામ કે નથી કોઈ ડેલી. પોતે જમીન ઉપર સુતા છે. ઘડીક તો એમ થયુ કે સપનુ હસે, પણ પછી પાસો વિચાર આવ્યો કે ના સપનુ તો નથી જ કેમ કે મે આપેલ પૈસા નથી. કાયક તો ધટના બની છે.
અહી આમ વિચારીને આગળનો પ્રવાસ ચાલુ કરીયો. બપોરે નારાયણ ભાઈ ને ઘરે પહોચી ગયા, ત્યાં બપોરા કરીને બને ભાઈ બંધો વાતુએ ચડીયા પણ સામત લોખીલની ઉદાસી ને પારખીને નારણ ભાઈ બોલ્યા, ભાઈ આજ તારા ચેહરામા પહેલા જેવુ તેજ નથી. જે હોય તે મને કહે નહિતર તને મારા સમ છે.
સામત લોખીલે બધી વાત કરી આવી ઘટના રસ્તા મા બની, અટલે નારણ ભાઈ કે ભાઈ ભગવાન મુરલીધરની ક્રુપા હસે અટલે જ તમે જીવતા છો, બાકી ત્યાં થી કોઈ જીવતુ પાછુ આવતુ નથી. ત્યા દર કાળીચોદશે ભુત નગરી બને છે. પછી સામત લોખીલ કહે તો મારી મુળીનુ શું જે મે એ બેનને સાચવવા આપેલ. નારણ ભાઈ કે તમારી મુળી તમને પાછી મળશે તેના માટે તમારે આવતી કાળીચૌદશ ની રાહ જોવી પડશે. જો તમારામા હિમત હોય તો આવતી કાળી ચૌદશે તે ગામમા જયને તમારી મુળી પાછી લય આવજો.
વરસ ને જતા કયા વાર લાગે છે આખરે એ દિવસ નજીક આવી ગયો. સામત લોખીલે ચાવડાસર જવાની તૈયારી કરી. મન મા ને મન મા બોલતા જતા હતા કે, આજ તો ભુતોને પડકારીને મારી મુળી પાછી નો લાવુ તો હુ આહિરના પેટ નો ન હોય. અને આમ વિચાર માને વિચાર મા ચાવડાસર ગામ આવી ગયુ. બરોબર રાતનો સમય, જોયુ તો આખુ ગામ સોળેકળા એ ખીલી ઉઠીયુ હતુ. ગામ મા દાખલ થયા જે ધરે મુળી સાચવવા આપેલ તે ડેલીએ જયને ડેલી ખખડાવી તે જ બેને ડેલી ખોલી ને આવકારો આપ્યો.
સામત લોખીલ કે બેન મે તમને મારી મુળી સાચવવા આપેલ તે મને પાછી આપો હુ તે લેવા આવ્યો છુ. અટલે બેને પટારામા રાખેલ મુળી કાઢીને સામત લોખીલને આપી. આ બાજુ સામત લોખીલ ની મુળી મળી ગય, અટલે તે રાજી થતા થતા હાલતા થયા.
પણ ગામની બે ત્રણ બેનુ દિકરીયુ એ સામત લોખીલ ના ઘોડા ની લગામ જાલીને ઉભા રાખ્યા કે, ભાઈ ઉભો રે તને ખબર હતી છતા તુ આ ગામમાં પાછો આવ્યો. હવે તારો જેવો વિર મરદ મુશાળો આ ગામમા આવતા કદાચ વરસો નિકળી જાયને કદાચ કોઈ ન પણ આવે અમરૂ એક કામ કર અમને આ ભુતળીયુ બની ભટકવુ નથી ગમતુ અમારો ઉધાર કર મારા વિહામા.
સામત લોખીલ કે બેન હુ શુ તમારી મદદ કરૂ? અટલે ગામની સ્ત્રી ઓ કહે આ ગામના સિમાળે એક ઘટાદાર જાડ છે તેની નિચે ગામની મુળી દાટેલ છે. તે મુળી કાઢીને અહીંયા ભાગવત સપ્તાહ નુ આયોજન કર ને અમને પ્રેત માથી મુકત કરાવ. અમારી આતમાને સતગતી મળી જશે.
સામત લોખીલે વચન આપ્યુ કે, હુ સારામાં સારા વિદ્ધવાનો દ્વારા અહી ભાગવત સપ્તાહ નુ આયોજન કરીશ અને ગામની તમામ મુળી તેમા તેમજ ગામના નવા વિકાસ માટે વાપરીશ. એટલુ જ નહી અને સૌવ થી પહેલા હુ આ ગામમા મારૂ મકાન બનાવીને રહેવા આવીશ.
પ્રેત ને પણ મુક્તિ અપાવે તેવા વીરો આ ધરા પર જન્મ્યા હતા અને આજ ના સમય મા સગા માં બાપ ને પણ મુક્તિ નથી આપવી શકતા